Aðalfundur Félags þjóðfræðinga á Íslandi verður haldinn fimmtudaginn 17. september kl. 18:00.
Athugið að fundurinn verður einungis rafrænn og fer fram í gegnum fjarfundarforritið zoom. Á fundinum verður meðal annars farið yfir starf félagsins síðasta árið og sagt frá því sem er framundan. Kosið verður í ritstjórn Kredda fulltrúa MA nemenda og útskrifaðra. Samkvæmt lögum félagsins er einnig komið að því að kjósa í stöður formanns og meðstjórnanda og tvo varamenn. Framboð í öll þessi embætti er hægt að senda inn á netfang félagsins [email protected] Eftir það verður orðið gefið laust fyrir allskonar umræður um þjóðfræði, félagið og önnur skemmtilegheit.
0 Comments
Kristinn Schram flytur erindið: „Ertu búinn að spritta á þér fokking hendurnar, Einar Áskell?“ Húmor á viðsjárverðum tímum
Á dögum kórónuveirunnar er gríni dreift um samfélagsmiðla sem aldrei fyrr. Húmor á viðsjárverðum tímum hefur lengi verið viðfangsefni þjóðfræðinga. Sem dæmi hafa stórslys, hryðjuverk og efnahagshrun öll verið umfjöllunarefni í vægðarlausum „gálgahúmor“. Þjóðfræðingar greina það stundum sem leið til að verjast eða losa um erfiðar eða bældar tilfinningar. Í þessum fyrirlestri fjallar Kristinn Schram, dósent í þjóðfræði, um það hvernig alþýðlegt, og stundum óheflað, grín er notað til að orða og deila erfiðri reynslu og koma böndum á furðulegar aðstæður. Þórdís Edda Guðjónsdóttir mun svo segja frá facebook hópnum Þjóðfræðisöfnun - covid 19 þar sem rúmlega 1000 manns safna bröndurum og öðru þjóðfræðiefni tengdu veirunni. Slóð á viðburðinn verður sett inn hér og á Facebook síðu félagsins klukkan 17:55 samdægurs. https://eu01web.zoom.us/j/68168796527 Hvernig var upplifunin af doktorsnáminu og svo vörninni?
Upplifunin af doktorsnáminu spanar heilan áratug og allan tilfinningaskalann. Það er í raun mjög erfitt að lýsa því í stuttu máli. Nú þegar gráðan er komin í hús er heilinn á fullu við að endurtúlka þann tíma sem leiddi fram að vörninni. Á þessu tímabili fluttist ég líka til Svíþjóðar, lærði nýtt tungumál, eignaðist tvíbura og fór frá 0 yfir í 8 sneiðar af hrökkbrauði á dag. Þetta var bæði menningar- og trefjasjokk. Vörnin var auðvitað tæknilegt þrekvirki út af fyrir sig, þvílík Hollywood framleiðsla! Vörninni var stjórnað frá Háskóla Íslands, ég varði í Lundi, Svíþjóð og andmælendurnir voru staddir í Þýskalandi og Noregi. En þetta gekk alltsaman ótrúlega vel og ég er mjög sáttur við að klára. Hvað ætlarðu að gera næst? Næst ætla ég að borða enn meira hrökkbrauð og sækja um nýdoktorastyrk. Næsta verkefni mun fjalla um samlífi gerla og manna í allri sinni nánd, dauða og dýrð. Hver eru þín helstu áhugamál? Írónía (við getum ekki öll spilað golf), Thai box og kaffi. Hefurðu einhverja hjátrú sem þú brýtur aldrei gegn? Ég þvæ mér alltaf um hendurnar áður en ég fer í skriflegt próf. Það er fyrst núna á kórónutímum sem það breytist úr að vera furðulegt yfir í að vera ábyrgt og skynsamlegt.
Þótt heimildir séu fámálar er líklegt að Íslendingar hafi alltaf haldið til dagsins í mat og drykk eftir efnum og ástæðum. Sumargjafir eru þekktar frá 16. öld og eru miklu eldri en jólagjafir. Ekki var unnið nema nauðsynjastörf eða táknræn sumarstörf, og hafa börn nýtt daginn til leikja. Víða var messað á sumardaginn fyrsta til miðrar 18. aldar en húslestrar héldust mun lengur. Samkomur hefjast í sveitum og bæjum seint á 19. öld. Eftir aldamót tengjast þær ungmennafélögum, en frá þriðja áratugnum hefur dagurinn verið helgaður börnum með skrúðgöngum, skemmtunum og útgáfustarfi. Fyrsti “barnadagurinn” var í Reykjavík árið 1921. Ýmis þjóðtrú tengist sumarkomu, og er meðal annars talið vita á gott ef sumar og vetur “frýs saman” aðfaranótt sumardagsins fyrsta. Þegar maður sá fyrsta tungl sumars átti hann að steinþegja þar til einhver ávarpaði hann. Úr ávarpinu mátti lesa véfrétt, og hét þetta að láta svara sér “í sumartunglið” (Árni Björnsson, Saga daganna, 2007:31). Þó að samkomur séu ekki leyfilegar þessa stundina er allavega kjörið að gera vel við sig í mat og drykk, splæsa í sumargjöf og hlusta eftir spádómum um komandi tíma þegar ykkur er svarað í sumartunglið.
Okkur þykir miður að tilkynna að vegna takmarkana á samkomuhaldi sem yfirvöld hafa sett vegna Covid19 hefur verið ákveðið að fresta Landsbyggðarráðstefnunni, sem átti að fara fram helgina 13.-15. maí á Egilsstöðum, til haustsins. Nánari tímasetning verður auglýst við fyrsta tækifæri. Við vonumst til að þið sjáið ykkur sem allra flest fært að mæta þá.
Cand.mag.-ritgerðin mín við Háskólann í Ósló nefnist Gjengangere i Eyjafordur område. Þar fjalla ég um draugasögur úr Eyjafirði, flokka þær og leitast fyrst og fremst eftir að svara því hverjir ganga aftur og hvers vegna.
Meistaraprófsritgerðin mín í þjóðfræði við HÍ heitir Þegar saman safnast var: Útileikir barna á Akureyri og í Reykjavík á árabilinu 1900 til 1950. Þar er leitast við að svara rannsóknarspurningunn: Hverjir og hvernig voru útileikir barna og með hvaða hætti endurspeglast samfélagsaðstæður í bernskuleikjunum á Akureyri og í Reykjavík á árabilinu 1900 til 1950? Meginrannsóknarspurningin felur síðan í sér fimm undirspurningar: Hvernig léku börn sér úti við á þessum tíma?, Hvar og með hverjum léku börnin sér?, Hvernig hafði samfélagið og umhverfið áhrif á barnaleiki?, Hverjir og hvernig voru leikirnir? Og hver var tilurð barnleikjanna og hvaðan voru þeir sprottnir? Fyrsta starf eftir útskrift? Haustið 1985 fór ég að kenna við Flensborgarskólann í Hafnarfirði og geri enn. Jafnframt vann ég nokkur ár við þáttagerð fyrir RUV þar sem þjóðfræðinámið kom sér m. a. vel. Hvað ertu að gera núna? Ég sem sagt kenni ennþá við Flensborgarskólann í Hafnarfirði en hef jafnhliða kennslustörfum fengist við ritstörf um árabil og m. a. skrifað bækur um þjóðfræðileg efni. Einmitt núna er tilbúin í handriti bók um huldufólk. Hver eru þín helstu áhugamál? Áhugamál mín tengjast mikið þjóðfræðilegum þáttum, alls lags grúski og ferðalögum á framandi slóðir. Ég safna bókum og les talsvert, hef alla tíð notið þess að lesa ljóð og aðrar góðbókmenntir ásamt fræðilegu efni og svo hef ég almennt áhuga á margvíslegu menningarlegu efni, leikhúsi, kvikmyndum, tónlist og mannlífi. Ég nýt þess einnig að gera alls konar með fjölskyldunni og öðru góðu fólki. Hefurðu einhverja hjátrú sem þú brýtur aldrei gegn? Þótt ég hafi lengi lagt mig eftir að rannska hjátrú, skrifað bækur og kennt námskeið í þjóðfræði um hjátrú, þá er ég satt best að segja lítið sem ekkert hjátrúarfullur. Og þó. Ég hef alla tíð átt mér verndargripi sem ég hef tekið með mér í próf, flug, ferðalög og annað því um líkt. Þessir gripir hafa verið mismunandi í gegnum tíðina, sem unglingur átti ég t. d. hérafót sem fór með mér víða, en núna tek ég oftast með mér lítið talnaband með krossi.
Þá nýtum við tækifærið og óskum eftir nýju efni en hægt er að senda inn efni í tveim flokkum: Bárur (pistlar og hugleiðingar) og Brimöldur (greinar). Hver sem er getur sent inn efni í Kreddur svo fremi sem efnið tengist þjóðfræði á einn eða annan hátt.
Ef einhver eru áhugasöm um að sitja í ritstjórn Kredda má gefa færi á sér með að senda póst á netfangið [email protected] Við þökkum þeim sem stóðu að tímaritinu á sínum tíma kærlega fyrir framtakssemi og vel unnin störf. Allar vorum við klæddar í íslenska þjóðbúninginn, ýmist peysuföt eða upphlut, og héldum svo heljarinnar veislu með vikivaka og öðru skemmtilegu undir stjórn Helgu Þórarinsdóttur í Þjóðdansafélaginu. Gestirnir höfðu orð á því að þeir hefðu aldrei farið í svona veislu áður og fannst mjög gaman. Sama ár útskrifaðist ég líka úr kennslufræði til kennsluréttinda og svo vorið 2019 með MIS gráðu í upplýsingafræði.
Lokaritgerð/ir: BA ritgerðin mín heitir Sagnir úr Mosfellssveit. Líkt og titillinn bendir til þá fjallar hún um sagnir úr Mosfellssveit. Þar skoðaði ég ýmsar sagnir er gerðust í eða tengdust Mosfellssveitinni sem ég fann í rituðum og munnlegum heimildum. Þær sagnir voru flokkaðar, heimildamenn skoðaðir ásamt þjóðtrúarverunum og tengslum lands og sagnar. Sumarið 2003 vann ég fyrir Sögufélag Kjalarnesþings að söfnun þessara sagna, sem hafði fengið styrk fyrir slíkri vinnu. Sú heimildaöflun nýttist mér í BA ritgerðina líka. Þessi vinna kom svo út í bókinni Mosalyng: Sagnir úr Mosfellssveit árið 2007. Síðan er það lokaritgerðin mín í upplýsingafræði. Þó að hún sé skrifuð út frá upplýsingafræðilegu sjónarhorni þá má greina þjóðfræðilegt yfirbragð á henni líka. Hún ber heitið „Ég hef vitað um arfleifð mína alla mína ævi.“ Vestur-íslenskur menningararfur. Ritgerðin greinir frá eigindlegri rannsókn sem ég gerði meðal Vestur-Íslendinga í Kanada og Bandaríkjunum. Markmið þeirrar rannsóknar var að skoða íslenskan menningararf Vestur-Íslendinga og athuga hverju hefur verið viðhaldið og hvernig honum hefur verið miðlað milli kynslóða. Fyrsta starf eftir útskrift: Kennari. Er með kennsluréttindi í grunn-og framhaldsskóla og hef kennt í grunnskóla síðan ég útskrifaðist 2004. Hvað ertu að gera núna: Ég geri nánast allt sem mér dettur í hug, sem hefur bæði sína kosti og galla. Kostirnir eru að ég fæst þá oft við verkefni sem mér finnst spennandi og áhugaverð en gallarnir eru aftur á móti að ég ögra sjálfri mér stundum fullmikið. Ég er enn að kenna í grunnskóla, er nú í vetur að kenna 1. bekk og sé einnig um skólabókasafnið. Síðan er ég líka að kenna jóga og er búin að gera það í nokkur ár. Ég er einnig sjálfboðaliði hjá samtökunum Icelandic Roots en þau samtök hafa það að markmiði að styðja við íslenska menningu og arfleifð. Þau halda úti sístækkandi íslenskum ættfræðigrunni og hjálpa frændfólki beggja vegna Atlantshafsins að tengjast, þ.e.a.s. Íslendingum og Vestur-Íslendingum. Hjá þeim er ég bókasafns-og upplýsingafræðingur og þýðandi. Ég er einnig í samfélagsmiðlateyminu og sé m.a. um að skrifa um þjóðfræðtengd málefni á Facebooksíðu þeirra. Síðan sé ég um Kvennahlaupið á Borðeyri árlega og hef gert síðan 2013 Hver eru þín helstu áhugamál: Mér finnst afskaplega gaman að kenna jóga. Hef gaman af því að ganga um hóla og hæðir, sauðfé er í miklu uppáhaldi og grunar mig að þar sé hrútfirska genið á ferð. Vestur-Íslendingar hafa líka verið mikið áhugamál lengi, eiginlega síðan ég var krakki held ég og ekki læknaðist ég af þeirri bakteríu eftir að hafa verið AFS skiptinemi í Saskatchewanfylki í Kanada um miðjan 10. áratug síðustu aldar. Ég hef að sjálfsögðu mikinn áhuga á þjóðfræði og tel ég mig sterkasta á sviði þjóðsagnafræðinnar. En það eru svo mörg áhugaverð svið innan þjófræðinnar og oft erfitt að velja úr eitthvað uppáhald; þar eru t.d. þjóðtrúarverur, þjóðsögur, draugar, nútíma þjóðsögur, fjölskylduþjóðfræði, túristabúðir, kirkjugarðar og ýmislegt fleira sem ég hef áhuga á. Við vinkonur mínar úr þjóðfræðinni, Júlíana Þóra Magnúsdóttir, Bryndís Reynisdóttir, Pálína Björg Snorradóttir, Guðrún Friðriksdóttir og Helga Einarsdóttir, höfum gaman af því að skoða það sem við köllum „facelore“. Það er efni sem birtist á samfélagsmiðlum eins og Facebook í tengslum við það sem er að gerast í samfélaginu. Við höldum úti þremur opnum Facebookgrúppum. Sú fyrsta er „Þjóðfræðisöfnun – Donald Trump,“ sem við hófum þegar hann var í kosningarbaráttu sinni og er sú grúppa mjög virk. Síðan er það „Þjóðfræðisöfnun – HM í fótbolta 2018“ en hún hefur verið lítið virk síðan þá. Sú þriðja er „Þjóðfræðisöfnun – Covid 19,“ sem var nýlega stofnuð og er mjög virk. Oft er sagt „einu sinni kennari, ávalt kennari“ sem að mínu mati er hverju orði sannara. Sömu sögu tel ég að megi segja um þjóðfræðinga, „einu sinni þjóðfræðingur, ávalt þjóðfræðingur.“ Hefurðu einhverja hjátrú sem þú brýtur aldrei gegn? Örugglega meiri en ég geri mér grein fyrir. Allavega er ég ekki mikið fyrir að storka örlögunum og segi iðulega 7-9-13 og banka í við þegar þess þarf. Einnig geng ég vel um stóra steina í náttúrunni, hver veit nema þar búi einhver. Ég opna ekki regnhlíf innandyra og finnst óþægilegt þegar ég sé það gert. Ég geng ekki undir stiga en ég tel það vera meira af öryggisástæðum en hjátrú. Ef ég er að flytja þá reyni ég alltaf að gera það á laugardegi, þó það sé ekki nema að fara með einn kassa. Þá hef ég byrjað flutningana á laugardegi og ekki skiptir máli hvenær restin af búslóðinni kemur. Einnig vil ég sofa fyrstu nóttina á nýju heimili annað hvort aðfaranótt laugardags eða sunnudags. Aftur á móti trúi ég ekki á ógæfu ef svartur köttur hleypur fyrir framan mig, annars væri ég í mjög vondum málum því mamma á kolsvartan kött sem hleypur oft fyrir framan mig. ** Athugið að viðburðinum hefur verið frestað **
Takið daginn frá því að fimmtudaginn 19. mars munu tveir þjóðfræðingar Alice Bower og Pétur Húni kynna efni nýlegra MA ritgerða sinna í Odda 106 í Háskóla Íslands kl. 17:30-18:30. Eins og við vitum öll eru ritgerðir í þjóðfræði einstaklega áhugaverðar og skemmtilegar og við hvetjum sem flesta til að koma og hlusta á kynningu á þessum áhugaverðu rannsóknum. Ágrip að fyrirlestrunum koma inn þegar nær dregur. Eftir kynningarnar munum við svo færa okkur yfir á Stúdentakjallarann og halda fjörinu áfram. Hlökkum til að sjá ykkur! |
Félag þjóðfræðinga á ÍslandiHér má finna allskonar skemmtilegar fréttir um viðburði, þjóðfræðinga, þjóðfræði og hvað sem er. Ef ykkur langar að koma einhverju á framfæri má senda fréttatilkynningar á [email protected] Færslur
September 2024
|